اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
مرضیه حجازی؛ رقیه نوروزی
چکیده
از گذشته تاکنون گیاهان و فرآورده‌های آنها به‌عنوان غذا و گیاه دارویی در تغذیه و درمان بیماری‌ها در انسان و حیوانات مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با این حال در تصور عامه گیاهی بودن یک فرآورده دارویی و یا غذایی با عدم‌سمّیت و ایمنی آن برابر بوده است و اثرهای جانبی و سمّیت گیاهان و فرآورده‌های آنها کمتر مطالعه شده است. ازاین‌رو استفاده ...
بیشتر
از گذشته تاکنون گیاهان و فرآورده‌های آنها به‌عنوان غذا و گیاه دارویی در تغذیه و درمان بیماری‌ها در انسان و حیوانات مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با این حال در تصور عامه گیاهی بودن یک فرآورده دارویی و یا غذایی با عدم‌سمّیت و ایمنی آن برابر بوده است و اثرهای جانبی و سمّیت گیاهان و فرآورده‌های آنها کمتر مطالعه شده است. ازاین‌رو استفاده از سیستمی که دربردارنده ملاحظات اخلاقی زیستی، سرعت، سادگی و در عین حال ملاحظات اقتصادی باشد، برای برآورد میزان سمّیت و تعیین LC50 گیاهان دارویی قبل از مصرف ضروریست. هدف این مطالعه بکارگیری آرتمیا سالینا به‌عنوان ارگانیسمی در ارزیابی سمّیت گیاهان دارویی و فرآورده‌های گیاهی و تعیین LC50 می‌باشد. هدف این مطالعه به کارگیری ارگانیسم Artemia salina در ارزیابی سمیت و LC50 برخی گیاهان دارویی بود. در این مطالعه میزان سمیت عصاره گیاهان دارویی گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)، خاکشیر (Descurainia sophia (L.) Schur)، آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، گل حسرت (Colchicum autumnale L.)، سیر (Allium sativum L.) و سرخدار (Taxus baccata L.) با تعیین شاخص LC50 با استفاده از آزمون Artemia salina مورد بررسی قرار گرفت. عصاره‌ها به روش ماسراسیون تهیه شدند. سیست‌های A. salina در آب دریای مصنوعی و در 27 درجه سانتی‌گراد تفریخ گردید و سپس لاروها در معرض عصاره گیاهان در غلظت‌های مختلف (10، 100 و 1000 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) به مدت 24 ساعت قرار گرفتند. میزان غلظتی که نیاز است تا نیمی از لاروها را از بین ببرد (LC50) محاسبه گردید. میزان LC50 گیاهان خاکشیر، سیر، گل‌محمدی، سرخدار، گل حسرت و آنغوزه به‌ترتیب 4812، 3316، 997، 44.07، 10.44 و 2.37 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌دست آمد. به‌طور کل نتایج نشان داد که تست A. salina می‌تواند به‌عنوان الگویی در تعیین شاخص LC50 برای آزمایش‌های سم‌شناسی فرآورده‌های گیاهی مورد استفاده قرار گیرد.
